Vanaf dit jaar vallen alle Vlaamse gemeenten onder de “Beleids- en Beheerscyclus” (BBC). Een nieuwe manier van werken, waarin het “Strategisch Meerjarenplan” een centrale rol krijgt : daarin moeten de beleidsdoelstellingen voor de hele legislatuur worden vastgelegd, en het bijhorende financiële plaatje moet worden ingevuld. Ook de boekhoudregels veranderen, en het financieel evenwicht wordt anders berekend. Zo gaat het niet meer op om tegelijk onbestemde reserves aan te houden en schulden op te bouwen. Bovendien wordt de verplichte rapportering aan de gemeenteraad beperkt tot de hoofdlijnen. Daardoor is het moeilijk om heden en verleden te vergelijken. Maar in de voorbije jaren boog het gemeentebestuur een structureel overschot om in een tekort. Vooral de oplopende personeelskost en de werking van het Autonoom Gemeentebedrijf drukten zwaar op de begroting. Daarnaast werden net vóór de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 nog heel wat investeringen gepland.

Hoe groot het tekort structureel echt is, bleek voer voor discussie. Schepen Dirk Konings (CD&V) voorziet een gat van 2,3 miljoen EUR in 2013, Tom Bevers (N-VA/PLE) vermoedt dat er op jaarbasis iets meer dan 1 miljoen EUR tekort is. Bevers stelde voor om dit vooral met besparingen dicht te rijden, en om in 2015 na te gaan hoe ver men daarmee geraakt. Maar burgemeester Van Tichelt (CD&V) koos voor een andere oplossing : “de belastingvermindering van 2009 wordt teruggeschroefd”. Volgens Dirk Smout (N-VA/PLE) een zeer mooi voorbeeld van een politiek eufemisme : elke Essenaar, van baby tot grijsaard, betaalt de komende zes jaar jaarlijks gemiddeld 40 EUR extra aan APB en OOV. De APB (Aanvullende Personenbelasting) gaat van 7 naar 7,5% en de OOV (Opcentiemen op de Onroerende Voorheffing, de belasting op het kadastraal inkomen) van 1.150 naar 1.250. Alleen CD&V en sp.a keurden de belastingverhoging goed. N-VA/PLE, Open Vld en VB stemden tegen.