Draagt Essen de lasten van Woensdrechts luchthavenproject ?
In de vliegbasis van het Nederlandse Woensdrecht wordt een groot onderhoudscentrum voor vliegtuigen gepland, ondermeer voor de Joint Strike Fighter, de opvolger van de F16. Deze “Maintenance Valley” moet op termijn het onderhoud van de nieuwe straaljager voor geheel Europa verzekeren.
De basis ligt zeer dicht bij de Essense wijk Hoek. De wijk zou belangrijke gevolgen ondervinden wanneer het project wordt gerealiseerd, in de eerste plaats omwille van de geluidshinder. De basis is ook gelegen in een waardevol natuurgebied, aansluitend bij de Kalmthoutse Heide. Bovendien zouden er heel wat werknemers worden aangetrokken, maar voorziet Woensdrecht geen extra woningen. Dat dreigt de druk op de Essense woningmarkt en dus op de prijzen opnieuw te doen toenemen.
N-VA/PLE verwelkomt de mogelijke positieve invloed op de werkgelegenheid voor de Essenaren en staat niet principieel negatief tegenover het project maar stelt zich wel heel wat vragen, ook bij de onvoorwaardelijke steun die de Essense meerderheidspartijen CD&V en sp.a eraan geven. Het kartel vraagt om een meer kritische houding en om dringend overleg tussen het Essense en het Woensdrechtse gemeentebestuur.
Hoewel ook de nieuwe Nederlandse regering nog niet heeft beslist om in de toekomst de “Joint Strike Fighter” (JSFs), die F16-straaljager moet vervangen, aan te kopen, werkt Nederland wel mee aan de ontwikkeling van het toestel. Dat werd vastgelegd in het “Memorandum of Understanding” dat eind 2006 werd ondertekend door staatssecretaris Van der Knaap (CDA). Ook de V.S., Canada, Australië, het V.K., Italië, Turkije, Noorwegen en Denemarken werken aan het toestel mee.
Via deze medewerking hoopt Nederland later ook het onderhoud van alle JSF-toestellen in geheel Europa binnen te halen. Nederland wil zich immers bewust specialiseren in de onderhoudsindustrie (“maintenance, repair and overhaul”). Daarvoor wordt gedacht aan een speciaal bedrijvencentrum, de Maintenance Valley (“Onderhoudsvallei”). Die zou worden gekoppeld aan de bestaande vliegbasis in Woensdrecht, op nauwelijks enkele kilometers van de dorpskom van Essen-Hoek…
Nu reeds zijn het bedrijf Fokker en de Nederlandse Luchtmacht actief in Woensdrecht, waar op dit ogenblik een kleine 2.000 mensen aan het werk zijn. Aangezien een groot deel van het luchthaventerrein vandaag ongebruikt is, is er nog ruimte voor bijkomende bedrijven, zowel in de strikt militaire sfeer (binnen de afsluitdraad van de basis) als voor toeleveranciers. Toch wordt verwacht dat voor de bijkomende activiteit ook extra ruimte nodig zal zijn.
Daarmee zou op termijn een rechtstreekse bijkomende werkgelegenheid van ruim 2.000 –vooral hoogopgeleide– mensen worden gecreëerd. Onrechtstreeks, via het effect op andere bedrijven, gaat het mogelijk om meer banen. Als de JSF uiteindelijk ook echt naar Woensdrecht komt, wellicht zelfs om veel meer .
N-VA/PLE verwelkomt de mogelijke extra werkgelegenheid, maar is ongerust over de mogelijke gevolgen van dit project voor onze gemeente*. In de eerste plaats omwille van de dreiging van bijkomende geluidsoverlast. Langs Nederlandse kant wordt gesteld dat die “binnen de huidige normen” zal blijven, maar de vliegbasis vult die norm nu nog maar voor 15% in. Zodat de geluidsoverlast in de toekomst het zevenvoudige van vandaag zou kunnen worden ! Bovendien zal volgens de Woensdrechtse burgemeester de aanvliegroute “ergens tussen Essen en Roosendaal” komen en is het geluid van de JSF vier keer zo sterk als dat van de huidige F16-straaljagers. Tenslotte is natuurlijk niet alleen het geluidsvolume van belang, maar ook het aantal vliegbewegingen.
Ook de uitstoot van fijn stof is niet te onderschatten. De milieuhinder is duidelijk onwenselijk in het gebied waar de Kalmthoutse Heide, het Grenspark en de Brabantse Wal samenkomen. Ook de mogelijke uitbreiding van het terrein zal overigens ten koste van de natuur gaan.
We stellen bovendien vast dat Woensdrecht niet de bedoeling heeft om bijkomende woningen te voorzien voor de toekomstige werknemers. Dat kan ook niet binnen de strikte Nederlandse wetgeving. Daardoor dreigt de woondruk minstens voor een deel op Essen terecht te komen, ook al omdat onze gemeente voor Nederlanders nog steeds vrij aantrekkelijk is – zeker voor de hoger opgeleiden en dus meer kapitaalkrachtigen onder hen. N-VA/PLE vindt dat een verdere stijging van de vastgoedprijzen en bijkomende druk op de open ruimte in elk geval vermeden moeten worden.
N-VA/PLE is verbaasd over de onvoorwaardelijke steun die de Essense burgemeester Van Tichelt (CD&V) voor het project heeft uitgesproken, omwille van de te verwachten bijkomende werkgelegenheid. Aangezien ons land niet meewerkt aan de JSF, zullen echter vanzelfsprekend ook geen Belgische militairen worden tewerkgesteld. De kwalificaties die van het burgerpersoneel worden verwacht, lijken dan weer niet aan te sluiten bij het profiel van de Essense werkzoekenden. Ook op dit ogenblik worden er op de vliegbasis bovendien slechts weinig Essenaren tewerkgesteld. Wanneer het project doorgaat, moet het gemeentebestuur er daarom zeker voor zorgen dat de positieve economische effecten ook Essen ten goede komen.
N-VA/PLE pleit ervoor dat het Essense gemeentebestuur de ontwikkelingen met een kritische blik zou volgen. Het kartel heeft daarom een voorstel ingediend waarbij de Essense gemeenteraad zijn ongerustheid uitspreekt, en vraagt om een gestructureerd overleg met de gemeente Woensdrecht. Op die manier moet in de eerste plaats meer informatie worden verkregen. Daarnaast moet Essen ervoor zorgen dat langs Nederlandse kant voldoende rekening worden gehouden met de belangen van de Essenaren.
De nieuwe meerderheid van CD&V en sp.a geeft terecht een hoge prioriteit aan het verzekeren van de toekomst van de wijk Hoek, waarvoor ze de naam “Hoekomst” bedachten. Het is echter duidelijk dat deze Hoekomst voor een belangrijk deel zal worden bepaald door de ontwikkelingen aan de overzijde van de grens. Essen mag deze niet zomaar ondergaan !