Amerikaanse Senaat houdt onethische verkoop Essense riolen tegen
In de gemeenteraad van 11 maart werd gesproken over cross border lease. Dat is een wat ondoorzichtige techniek, die hierop neerkomt : de gemeente Essen verkoopt het rioleringsstelsel van de hele gemeente aan een Amerikaans bedrijf en krijgt het daarna terug via leasing (een soort huur). Het Amerikaanse bedrijf brengt de Essense riolen in de boekhouding in en schrijft erop af. Daardoor betaalt het bedrijf minder belastingen. Die winst wordt met zijn driëen gedeeld : het bedrijf profiteert ervan, de tussenpersonen krijgen een stevige commissie en ook Essen krijgt zijn deel van de dollars uitgekeerd. De meerderheidspartijen CD&V en VLD besloten dat Essen in principe in deze constructie gaat instappen, samen met een aantal andere gemeenten.
Vanuit de oppositie kwamen er tijdens de gemeenteraad heel wat vragen, maar die werden stuk voor stuk weggewuifd. Fons Tobback (PLE) vroeg zich af hoe ethisch het hele project is ? Uiteindelijk werkt het gemeentebestuur mee aan een vorm van belastingontwijking, zij het dan in een ander land. Moet de overheid niet het goede voorbeeld geven ? Volgens CD&V was dat geen probleem : wettelijk is het toegelaten, dus is het ook ethisch. Dat is een vreemde vaststelling voor een partij als CD&V die zich toch op “waarden” beroept. De bezwaren van PLE en de overige oppositiepartijen krijgen alvast steun vanuit de Amerikaanse Senaat. In de Commissie Financiën werd in oktober 2003 een hoorzitting gehouden. Tijdens de hoorzitting vertelde een anonieme getuige die in de leasingsector actief was geweest over dit “massive scandal”. Hij legde uit dat het over nep-transacties gaat, die veel opbrengen aan allerlei grote Amerikaanse bedrijven en dus de Amerikaanse belastingbetaler veel geld kosten.
Een Democratisch senator vroeg zich in het debat af hoe hij een onderwijzer in Montana moest uitleggen dat zijn school het wat zuiniger moest doen, omdat niemand de gaten in de belastingwet wil dichten. Een partijgenoot van hem zag het zo : “In sommige landen is belastingontduiking een gewoonte waar de regering niet veel aan doet. Maar in dit land moeten de belastingbetalers miljarden dollars betalen om ons te beschermen tegen terroristen, onze troepen te ondersteunen, de zieken te verzorgen, de scholen te verbeteren, Irak herop te bouwen en ga zo maar door. Het gebruiken van vergezochte en corrupte praktijken om belastingen te vermijden moet worden aangeklaagd voor wat het werkelijk is : oneerlijk en onpatriottisch. ”
Er werd een voorstel ingediend om hieraan een einde te maken. In de Essense gemeenteraad verklaarde Willy Hoppenbrouwers (VLD) dat dit voorstel wellicht een verkiezingsstunt van één of andere senator was. Hopelijk wint hij in andere dossiers betere informatie in. Het initiatief blijkt immers uit te gaan van de voorzitter van de Commissie Financiën, de Republikein Chuck Grassley. Hij heeft de steun van minister van financiën John Snow, van president George W. Bush én van diens Democratische uitdager John Kerry. Het zou dus toch wel eens kunnen dat het voorstel wet wordt, zelfs met terugwerkende kracht. Volgens Grassley kan de hele procedure nog deze maand zijn afgerond.
Het Essense gemeentebestuur probeerde twee keer geld te verdienen aan de riolering : door verhaalbelasting te heffen en een tweede keer door alles te verkopen en er belastinggeld voor terug te krijgen dat door de Amerikaanse John-met-de-pet werd bijeengespaard. Maar het sprookje zal niet doorgaan en Hoppenbrouwers zal zelf zijn begroting in evenwicht moeten houden. Misschien had hij beter eens nagedacht vooraleer dure projecten zoals de Stationsstraat of de nieuwe sporthal op poten te zetten. Al is het rond dat laatste project ondertussen verdacht stil geworden…
Fons Tobback